Stanisław Drewek

Urodził się 20 czerwca 1914 r. we wsi Rytel w późniejszym powiecie chojnickim na Pomorzu (rodzice Leon i Franciszka z domu Grzonka, właściciele ponad 100-hektarowego gospodarstwa rolnego). Po ukończeniu czteroklasowej szkoły powszechnej ukończył trzyletnią szkołę zawodową w Chojnicach. Następnie przyuczał się do zawodu rzeźnika jako czeladnik. Mieszkał we wsi Młynki koło Chojnic. Przed wojną nie służył w Wojsku Polskim, bowiem 20 czerwca 1936 r. nadano mu kategorię "C" (kategoria ta, obecnie nieistniejąca, przed wojną oznaczała "zdolny do służby z ograniczeniami"). Przed wojną trenował boks w Miejskim Klubie Sportowym "Chojniczanka".

Podczas okupacji niemieckiej w 1943 r. przyjał volkslistę i jako posiadacz III grupy został powołany w tym samym roku do Wehrmachtu. 3 września 1943 r. został wcielony do 2 kompanii 480 batalionu zapasowego grenadierów (2 Kompanie, Grenadier-Ersatz-Bataillon 480), stacjonującego w miejscowości Slaný w Protektoracie Czech i Moraw. Po ukończeniu w tej jednostce kursu rekruckiego i złożeniu przysięgi, 21 listopada 1943 r. został przeniesiony do 9 kompanii nowo utworzonego 1025 pułku grenadierów (9 Kompanie, Grenadier-Regiment 1025), stacjonującego w Baumholder. 15 stycznia 1944 r. jednostkę przeformowano na 1057 pułk grenadierów (Grenadier-Regiment 1025) i wcielono do 91 Dywizji Piechoty (91 Infanterie-Division). Drewek z jednostką wyruszył z Niemiec w rejon Reims do Francji, gdzie w marcu 1944 r. rozpoczęto przezbrajanie jej pod kątem przeformowania na jednostkę spadochronową.

W dniu alianckiej inwazji na Normandię 6 czerwca 1944 r. Drewek brał udział w walkach na półwyspie Cotentin (rejon Cherbourga). 1057 pułk brał udział w starciach z amerykańskimi spadochroniarzami koło miejscowości La Fiere. Tego dnia Drewek został ranny i trafił do niemieckiego szpitala wojennego. Ewakuowany na południe, 8 sierpnia 1944 r. w Le Mans wraz z kolegą zdezerterował, chowając się na polu kapusty. Po nadejściu wojsk amerykańskich oddali się do niewoli. Drewek posiadał wówczas stopień Obergrenadiera.

15 października 1944 r. został przesłuchany przez Amerykanów w obozie jenieckim nr 5 (No. 5 Prisoner of War Camp). Jako Polak został przekazany pod nadzór Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. 26 listopada 1944 r. został zweryfikowany przez polski kontrwywiad i jako nie budzący zastrzeżeń 1 grudnia 1944 r. został wcielony do Wojska Polskiego w stopniu starszego strzelca. Nie przyjął pseudonimu, służąc cały czas pod własnym imieniem i nazwiskiem. Od 18 grudnia 1944 r. szkolił się na trzymiesięcznym kursie kierowców samochodowych, a od 1 lutego 1945 r. - na czterotygodniowym kursie radiooperatorów. 29 marca 1945 r. został przydzielony do Obozu Uzupełnień 1 Dywizji Pancernej, walczącej w tym czasie w Holandii, a następnie w Niemczech. 23 kwietnia 1945 r. zameldował się w 9 Batalionie Strzelców Flandryjskich 1 Dywizji Pancernej, z którą przez dwa ostatnie tygodnie wojny służył na froncie. W tym okresie 1 Dywizja Pancerna toczyła walki o zdobycie bazy morskiej Wilhelmshaven, zakończone jej kapitulacją 5 maja 1945 r.

Po wojnie stacjonował z dywizją na okupacji Niemiec w Dolnej Saksonii. 3 marca 1947 r. został awansowany na kaprala. 25 kwietnia 1947 r. w Ośrodku Demobilizacyjnym nr 2 w Quakenbrück zdemobilizował się, a 17 maja 1947 r. powrócił do Polski - przybywając do Szczecina. Został odznaczony Medalem Wojska oraz pamiątkowymi odznaczeniami brytyjskimi: France and Germany Star i War Medal 1939-1945, a także odznaka honorowa 9 Batalionu Strzelców Flandryjskich (sznur naramienny przyznany żołnierzom tej jednostki przez hrabiego Flandrii Karola Koburga).

Po wojnie pracował jako rzeźnik, później ze względów zdrowotnych przekwalifikował się na młynarza. Wielokrotnie był szykanowany przez komunistyczne władze, jednak nigdy nie wszedł z nimi w żadne układy. Kapral Stanisław Drewek zmarł 23 czerwca 1984 r. w wieku 70 lat. Był żonaty z Leokadią z domu Lepak, z którą mieli siedmioro dzieci: Zofię, Romana, Jolantę, Łucję, Jadwigę, Józefa i Marylę

Wojciech Zmyślony

Źródła:

• przebieg służby z Deutsche Dienststelle (WASt)
• przebieg służby z archiwum Ministry of Defence
• materiały otrzymane dzięki uprzejmości Pana Rafała Sowińskiego i Pani Jadwigi Skierki